Swiat herbat: ABC dla poczatkujacych

Zasadniczo, rodzaj herbaty zależy od stopnia jej przetworzenia. W skrócie, zazwyczaj liście herbaty w pierwszym etapie poddawane są kontrolowanemu procesowi więdnięcia. To właśnie długość trwania tej fazy wpływa na aromat herbaty.

Następnym etapem jest tak zwane zatrzymanie oksydacji, czyli 杀青 po chińsku (dosłownie: zabicie zieleni). Polega on na podgrzewaniu liści, na przykład w piecu. Po zakończeniu obróbki cieplnej utlenianie w liściach zostaje zatrzymane.

Na samym końcu następuje suszenie. Po wysuszeniu liści, powinno zostać w nich około 2-3% wody tyle, aby można było je przechowywać bez utraty aromatu.

Herbata zielona

Powyższy proces dotyczy zielonej herbaty, która charakteryzuje się delikatnym, roślinnym smakiem i żółtym lub żółto-zielonym kolorem, niekiedy w odcieniu miodu.

Rodzajami zielonych herbat jest np. matcha, czyli japońska, sproszkowana herbata, często używana w ceremonii picia herbaty cha-no-yu jako dodatek do potraw, jak np. makaronu, ciastek czy lodów. Rośnie na specjalnie zaciemnionych plantacjach, co odróżnia ją od innych rodzajów, np. senchy. Ta natomiast jest herbatą przygotowywaną z liści bez ich mielenia. Herbaty japońskie zazwyczaj mają bardziej intensywny smak niż inne rodzaje naparów.

Herbata żółta

Proces wytwarzania herbaty żółtej zachodzi bardzo podobnie, występuje jednak dodatkowy etap: żółknięcie. To właśnie wtedy w herbacie uaktywniają się bardziej wytrawne nuty niż w herbacie zielonej.

Po zaparzeniu ma ona mocno żółty odcień, a w jej smaku czasami można wyczuć wytrawne nuty. Niektórzy twierdzą, że w smaku przypomina połączenie kawy i czekolady.

Co ciekawe, żółta herbata jest najrzadziej spotykanym rodzajem herbaty w Polsce i na świecie. Nazywana jest czasami „cesarską”, ponieważ na początku dostęp do niej miał jedynie cesarz i jego najbliższa rodzina. Nadal jej dostępność jest dosyć nikła, ponieważ produkowana jest jedynie w Państwie Środka.

Herbata biała

Jeśli chodzi o białą herbatę, jej wytworzenie jest jeszcze mniej skomplikowane. Jako, że była ona pierwszą wytwarzana herbatą, tradycyjnie suszy się jej liście na słońcu, a cały proces pozbawiony jest etapu zatrzymania oksydacji. Liście białej herbaty z biegiem czasu delikatnie się utleniają, dlatego ten rodzaj herbaty można przechowywać bardzo długo – wtedy właśnie dojrzewa.

Zaparzona, ma słomkowy lub zielonkawy odcień. Smakuje natomiast bardzo delikatnie, według niektórych – kwiatowo.

Herbata oolong

Proces wytwarzania herbaty oolong jest już dużo bardziej skomplikowany. Po więdnięciu, liście są celowo „uszkadzane” np. poprzez delikatne rolowanie czy podrzucanie, aby pobudzić ich utlenianie. Po tym etapie, liście podawane są częściowej oksydacji, a następnie suszone. Droższe rodzaje herbaty oolong suszone są ogniem, a w niektórych przypadkach nad płonącym węglem drzewnym.

Ponieważ proces jej wytwarzania jest dużo bardziej zróżnicowany niż innych herbat, trudno mówić jednoznacznie o jej smaku. Mniej utlenione herbaty oolong charakteryzują się smakiem zbliżonym do herbat zielonych, a więc wyczuwalne są w nich nuty trawiaste. W innych herbatach typu oolong dominują zaś aromaty kwiatowe oraz orzechowe, czasami wyczuwalne są również smaki owocowe… Zdecydowanie jest w czym wybierać! Zazwyczaj po zaparzeniu ma ciepły odcień, od żółtego do bursztynowego.

Herbata czarna

Herbata czarna (hong cha) to najczęściej pita w Polsce herbata. Proces jej wytwarzania nie różni się znacząco od innych – jej liście po fazie więdnięcia zazwyczaj są rolowane, aby pobudzić utlenianie. Następnie występuje oksydacja (jeśli jest taka potrzeba) oraz suszenie. Zwykle jej napar ma kolor miodu lub ciemniejszy, aż do odcienia wina.

Herbata czerwona - Pu-Erh

Natomiast herbaty typu pu-erh różnią się w wytwarzaniu tym, że jej liściom pozwalamy dojrzeć, aby następnie zrolować je i wysuszyć, zazwyczaj na słońcu. Potem zachodzi fermentacja, kiedy liście herbaty są złożone w stosy, w pomieszczeniu o odpowiedniej temperaturze i wilgotności. Po chińsku ten proces nazywany jest wodui (渥堆). Po zaparzeniu herbata ma ciemny kolor czerwonego bursztynu lub wina. Specyficzny dla herbaty pu-erh jest słodkawy smak, który czujemy na końcu języka podczas jej picia.

Rooibos

Jeśli chodzi natomiast o rooibos jest to bezteinowy napój stworzony na bazie liści czerwonokrzewu afrykańskiego. Jego nazwa wzięła się od afrikaans „rooi”, czyli czerwony i „bos” – krzew. Jest to nietypowy napój, niespokrewniony z innymi rodzajami herbaty. Liście rośliny poddane są suszeniu, a następnie cięciu na drobne kawałki. Rooibos bywa nazywany czerwoną herbatą, jednak roślina czerwonokrzewu nie ma nic wspólnego z krzewem herbacianym.

Rooibos ma delikatny, lekko słodkawy posmak. Wyróżnia go to, że w jego naparze nie jest wyczuwalna goryczka, tak powszechna w napojach herbacianych. Nie zawiera także kofeiny. W Europie napój ten znany jest od dopiero od 100 lat.

Yerba mate

Yerba mate jest wytwarzana z wysuszonych, zmielonych liści ostrokrzewu paragwajskiego. Przywędrowała do nas z Ameryki Południowej i zyskuje coraz większą popularność.

Herbata owocowa

Oczywiście, istnieją jeszcze mieszkanki danych herbat i naparów, ich różne odmiany… Popularne są na przykład herbaty owocowe, często na bazie herbat zielonych lub czarnych z najróżniejszymi dodatkami, które zapewniają niezapomniane wrażenia smakowe i estetyczne: maliny, kokos, jabłko…Można znaleźć w nich naprawdę wszystko.

Herbata kwitnąca

Efektowne są również tak zwane herbaty kwitnące, które po włożeniu do gorącej wody zamieniają się w piękne, aromatyczne kwiaty. W naszym sklepie znajdziecie je na bazie herbaty zielonej. Po otwarciu ukażą się Wam piękne kwiaty lilii, chryzantemy, jaśminu… Wybierzcie sami!