Historia herbaty w Polsce

Herbata w Polsce jest najczęściej pitym gorącym napojem. Według badań z 2014 roku większość Polaków, bo aż 62%, preferuje picie herbaty niż kawy (38%). Aż 98% Polaków deklaruje też regularne picie tego aromatycznego napoju z krzewu herbacianego. Podobno rocznie statystyczny Polak zużywam na parzenie herbaty około 1 kg suszu.

W skali świata Polacy plasują się na 9 miejscu w spożywaniu herbaty, przeganiając tym samym nawet Japonię czy nawet Chiny! W Europie wyprzedziły nas natomiast: Irlandia, Wielka Brytania (oczywiście!) oraz Rosja.

Chociaż dzisiaj jest to bardzo zaskakujące, nasi polscy przodkowie odnosili się do herbaty bardzo niechętnie! Przybyła ona do Polski za sprawą księżniczki Marii Ludwig Gonzagi, która była żoną króla Władysława IV, a potem jego brata, Jana Kazimierza.

Pewien botanik, ks. Krzysztof Kluk, w polskiej encyklopedii botanicznej wydanej w 1786 roku, pisał o herbacie: „Gdyby Chiny wszystkie swoje trucizny przesłały, nie mogłyby nam tyle zaszkodzić, ile swoją herbatą”. Mówiło się, że ten napar wywołuje gruźlice i osłabia nerwy.

Jak widać, jednak Polacy zmienni są, bo za czasów panowania Stanisława Augusta na spotkaniach towarzyskich zaczęto podawać herbatę, która szybko stała się napojem wyższych sfer społecznych. Niektórych jednak wciąż odrzucała, co prawdopodobnie było związane z niewłaściwymi warunkami przechowywania podczas transportu morskiego, gdzie liście herbaty gniły i wilgotniały. Również niewielu Polaków wiedziało, jak należy poprawnie przygotować aromatyczny i smaczny napar.

Tutaj przyszli nam za pomoc nasi wschodni sąsiedzi – Rosjanie. To właśnie stamtąd przybyły do nas zwyczaje picia czarnej herbaty z wiśniami oraz parzenia jej w srebrnych samowarach. Naprawdę popularna w Polsce herbata stała się dopiero w XIX wieku. W Warszawie powstały wtedy pierwsze herbaciarnie, a w zakładzie Jana Aleksandra Norblina zaczęto produkować polskie samowary. Również spadające ceny cukru spowodowały, że Polacy chętniej sięgali po herbatę, którą lubili bardzo mocno posłodzić.

W niepodległej Polsce herbata była pita powszechnie i z przyjemnością. Nie bez znaczenia na pewno był fakt, że w tym aromatycznych napoju lubował się bohater wielu – Józef Piłsudzki.